มสธ. น้อมรำลึกถึง สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ทรงเป็นผู้นำ “การอนุรักษ์มรดกสถาปัตยกรรมในรัชกาลที่ ๖” และ “ผู้ทรงอุปถัมภ์สถาบันการศึกษา”

เนื่องในวันที่ ๒๔ พฤศจิกายนของทุกปี ซึ่งเป็นวันคล้ายวันประสูติสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี (พระราชธิดาพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6) ร่วมน้อมรำลึกถึงในพระกรุณาธิคุณ ทรงเป็นผู้นำ “การอนุรักษ์มรดกสถาปัตยกรรมในรัชกาลที่ ๖” และ “ผู้ทรงอุปถัมภ์สถาบันการศึกษา” จวบจนมาถึงปัจจุบัน

พระประวัติและเส้นทางสู่การเป็น “ผู้นำการอนุรักษ์มรดกสถาปัตยกรรมในรัชกาลที่ 6“

สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี เป็นพระราชธิดาพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว กับพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี โดยประสูติเมื่อวันอังคารที่ 24 พฤศจิกายน 2468 ณ พระที่นั่งเทพสถานพิลาส ในหมู่พระมหามณเฑียร พระบรมมหาราชวัง ก่อนพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จะเสด็จสวรรคตในวันพุธที่ 25 พฤศจิกายน 2468 หลังจากพระบิดาสวรรคตทรงได้รับการดูแลจากพระชนนี (พระนางเจ้าสุวัทนาฯ) และสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า และทรงย้ายที่ประทับบ่อยครั้งในไทยเนื่องจากความผันผวนทางการเมือง นอกจากนี้ทรงแบ่งเบาพระราชภาระของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๙) โดยเน้นด้าน สังคมสงเคราะห์ การเยี่ยมราษฎร และทรงรับสถาบันและองค์กรกว่า ๓๐ แห่งไว้ใน พระอุปถัมภ์ และยังทรงเป็นผู้นำกำลังสำคัญในการเผยแผ่พระเกียรติคุณของพระบิดา โดยมีพระราชกรณียกิจสำคัญ ดังนี้

ด้านการศึกษา “ผู้ทรงอุปถัมภ์สถาบันการศึกษา”

• สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ทรงได้รับการศึกษาเบื้องต้นจากพระอาจารย์ในประเทศไทยและที่โรงเรียนราชินี ก่อนจะเสด็จไปทรงศึกษาต่อและประทับ ณ ประเทศอังกฤษ เป็นเวลากว่า ๒๐ ปี ทำให้ทรงมีความรู้ทั้งภาษาไทยและภาษาสากล (อังกฤษและฝรั่งเศส) รวมถึงศิลปะการเล่นดนตรี (เปียโน) และทรงสืบสานพระราชปณิธานด้านการศึกษา โดยทรงรับสถาบันการศึกษาที่สืบสานจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ไว้ใน พระอุปถัมภ์ เป็นจำนวนมาก ครอบคลุมตั้งแต่มหาวิทยาลัย ตลอดจนโรงเรียนสำคัญทั่วประเทศ ซึ่งแสดงถึงการให้ความสำคัญกับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในทุกระดับ นอกจากนี้ทรงสนับสนุนการศึกษาพิเศษและพัฒนาเยาวชน: ทรงเป็นองค์อุปถัมภ์กิจการ ลูกเสือ-เนตรนารี ซึ่งเป็นองค์กรที่ส่งเสริมการศึกษาแบบนอกห้องเรียน การฝึกระเบียบวินัย และการบำเพ็ญประโยชน์ ซึ่งสอดคล้องกับพระราชดำริของรัชกาลที่ ๖ พระบิดาของพระองค์
  

ด้านการสาธารณสุข

• ในด้านการแพทย์และการสาธารณสุข พระองค์ทรงตั้งกองทุนและมูลนิธิในโรงพยาบาลต่าง ๆ เช่น ทุนเพชรรัตนการุญ ในศิริราชมูลนิธิ โรงพยาบาลศิริราช มูลนิธิสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร นอกจากนี้ทรงรับมูลนิธิวชิรพยาบาล โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร สำนักงานอาสากาชาด สภากาชาดไทย และมูลนิธิดุลยภาพบำบัดเพื่ออายุและสุขภาพไว้ในพระอุปถัมภ์ และทรงให้การอุปการะกิจการของโรงพยาบาลต่าง ๆ เช่น โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย

ด้านสังคมสงเคราะห์

• พระองค์ทรงบุกเบิกกิจกรรมสังคมสงเคราะห์ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2500 โดยจัดขึ้นที่วังรื่นฤดี จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการจัดงานหารายได้เพื่อการกุศลสงเคราะห์ต่าง ๆ เมื่อวังสร้างเสร็จได้สองปี ก็มีงานการกุศลงานแรกคืองานเมตตาบันเทิง รื่นฤดี ซึ่งมีสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ มาทรงเป็นประธาน เพื่อหารายได้สมทบทุนสมาคมสตรีภาคพื้นแปซิฟิกและเอเชียอาคเนย์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์ ต่อมายังมีอีกหลายงาน เช่น งานหาทุนสร้างหอพักเพชรรัตน ในมหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์, งานหาทุนสร้างตึกอุบัติเหตุ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์, งานหาทุนสร้างตึกเรียนวิทยาศาสตร์ วชิราวุธวิทยาลัย เป็นต้น นอกจากนี้พระองค์ทรงรับเป็นนายกกิตติมศักดิ์ของมูลนิธิเพชรรัตน-สุวัทนา ที่พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี พระมารดาในพระองค์นั้น ทรงจัดตั้งขึ้นเพื่อการกุศล เช่น สงเคราะห์ผู้สละชีวิตเพื่อป้องกันประเทศชาติ มอบทุนการศึกษาแก่นักเรียนนักศึกษา ทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา บำรุงโรงพยาบาล สถานสงเคราะห์ และองค์กรสาธารณกุศลต่าง
  

ด้านการสืบสานพระเกียรติคุณของพระบิดา

• สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดีทรงเป็นกำลังสำคัญในการเผยแผ่พระเกียรติของพระบิดา อาทิ การตั้ง มูลนิธิพระบรมราชานุสรณ์ ร.๖ และทรงเป็นผู้นำในการ อนุรักษ์มรดกสถาปัตยกรรมในรัชกาลที่ ๖ อีกทั้งทรงตั้งพระปณิธานที่จะบำเพ็ญตนเพื่อประโยชน์แก่บ้านเมือง และรักษาเกียรติศักดิ์แห่งความเป็นราชนารีในมหาจักรีบรมราชวงศ์ไว้ชั่วชีวิต

ในวาระสำคัญนี้ จึงขอเชิญชวนพสกนิกรชาวไทยร่วมน้อมรำลึกถึงพระกรุณาธิคุณ และสืบสานปณิธานที่จะบำเพ็ญตนเพื่อประโยชน์แก่บ้านเมืองในคงอยู่สืบไป โดยมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช จัดตั้งโต๊ะหมู่ประดิษฐานพระฉายาลักษณ์สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันสวรรคตครบ 100 ปี ณ บริเวรใต้อาคารบริหาร มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช เพื่อเปิดโอกาสให้บุคลากร มหาวิทยาลัยฯ และประชาชนทั่วไปได้น้อมรำลึกถึงในพระกรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิ

แหล่งที่มา : https://www.sriayudhya.ac.th/home/HRH.html

สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนครปฐมบรมขัตติยานี มหาธีรราชธิดา – วิกิพีเดีย