เนื่องในวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ของทุกปี ซึ่งเป็นวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 หรือ “วันวชิราวุธ” ปวงชนชาวไทยต่างร่วมน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระมหากษัตริย์ผู้ทรงเป็นนักปราชญ์และนักพัฒนา ผู้ทรงวางรากฐานความเจริญรุ่งเรืองให้แก่ประเทศไทยจวบจนปัจจุบัน
พระราชประวัติและเส้นทางสู่การเป็นกษัตริย์นักพัฒนา
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๒๓ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ ๒๙ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงสำเร็จการศึกษาวิชาการทหารและวิชาพลเรือนจากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ดและโรงเรียนนายร้อยทหารบกแซนด์เฮิสต์ สหราชอาณาจักร พระองค์เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเมื่อวันที่ ๒๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๕๓ และเสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๘ สิริรวมระยะเวลาครองราชย์ ๑๕ ปี ตลอดรัชสมัย พระองค์ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการเพื่อวางรากฐานความมั่นคงและการพัฒนาประเทศให้ทัดเทียมนานาอารยประเทศ โดยมีพระราชกรณียกิจสำคัญ ดังนี้
ด้านการศึกษาทรงริเริ่มแนวคิด “สร้างโรงเรียนแทนวัด”
- พระองค์ทรงมีพระราชดำริว่าพระอารามในสยามมีจำนวนมากแล้ว การสร้างสถานศึกษาจึงเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาบุคลากรของชาติมากกว่า จึงทรงงดเว้นการสร้างวัดประจำรัชกาล แต่โปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาโรงเรียนมหาดเล็กหลวง (วชิราวุธวิทยาลัย) และทรงยกระดับโรงเรียนข้าราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นเป็น “จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย” เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๕๙ ซึ่งนับเป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกของประเทศไทย
ด้านการแพทย์และสาธารณูปโภค
- ทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งสถานพยาบาลสำคัญ อาทิ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และ วชิรพยาบาล อีกทั้งยังทรงจัดตั้งการประปากรุงเทพฯ เพื่อให้ประชาชนมีน้ำสะอาดอุปโภคบริโภค
ด้านการต่างประเทศและการเมือง
- ในรัชสมัยของพระองค์ ประเทศไทยได้เข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ ๑ โดยประกาศสงครามกับฝ่ายเยอรมันและเข้าร่วมกับฝ่ายสัมพันธมิตร ซึ่งชัยชนะในครั้งนั้นนำมาสู่โอกาสสำคัญในการเจรจาแก้ไขสนธิสัญญาที่ไม่เป็นธรรมกับนานาประเทศ ทำให้ไทยได้รับเอกราชทางการศาลและภาษีอากรกลับคืนมา นอกจากนี้ ทรงริเริ่มการทดลองระบอบประชาธิปไตยเพื่อปูพื้นฐานความรู้ความเข้าใจในการปกครองส่วนท้องถิ่นให้แก่ราษฎร
การยกย่องระดับโลก
- ด้วยพระปรีชาสามารถด้านวรรณกรรมและอักษรศาสตร์ ทรงพระราชนิพนธ์บทร้อยแก้วและร้อยกรองไว้นับพันเรื่อง จนได้รับการถวายพระราชสมัญญาว่า “สมเด็จพระมหาธีราชเจ้า” และเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๒๔ องค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ได้ประกาศยกย่องให้พระองค์ทรงเป็นบุคคลสำคัญของโลก ผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม
ในโอกาสนี้ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ร่วมพิธีวางพวงมาลาถวายบังคมพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ณ เนติบัณฑิตยสภา ในพระบรมราชูปถัมภ์ ถนนกาญจนาภิเษก กรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2568 โดย รองศาสตราจารย์ ดร. ทวีวัฒน์ วัฒนกุลเจริญ กรรมการสภามหาวิทยาลัย รักษาการแทนอธิการบดีมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช มอบหมาย อาจารย์ ดร.ธนพร สวรรค์พิทักษ์ รักษาการแทนรองอธิการบดีฝ่ายการเงิน และทรัพย์สิน เป็นผู้แทนประธานฝ่ายมหาวิทยาลัย และคณะเจ้าหน้าที่ของ มสธ. เข้าร่วมพิธีในครั้งนี้
ในวาระสำคัญนี้ จึงขอเชิญชวนพสกนิกรชาวไทยร่วมน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ และสืบสานปณิธานในการพัฒนาชาติบ้านเมืองตามรอยพระยุคลบาทสืบไป โดยมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช จัดตั้งโต๊ะหมู่ประดิษฐานพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหาธีรราชเจ้า เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันสวรรคตครบ 100 ปี ณ บริเวรใต้อาคารบริหาร มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช เพื่อเปิดโอกาสให้บุคลากร มหาวิทยาลัยฯ และประชาชนทั่วไปได้น้อมรำลึกถึงในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิ
แหล่งที่มา: https://th.wikipedia.org/wiki/พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
